رتبه بندی روستاهای هدف گردشگری از 1400 کلید می خورد - وبلاگ املاکیا

به گزارش وبلاگ املاکیا، با شیوع کرونا و صدور دستورالعمل هایی برای منع تردد بین شهری و ممنوعیت های رفت و آمدی، سبک و شیوه بسیاری از سفرهای مردم هم تغییر کرد. ترس از ابتلا به بیماری دست در دست محدودیت های سفر داد و بسیاری را یا از مسافرت منصرف و یا به سفرهایی در مسافت کوتاه راضی کرد. همه اینها در حالی است که ایران هم همگام با سازمان جهانی گردشگری، توسعه گردشگری روستایی را در دستور کار خود قرار داده است؛ شکلی از گردشگری که به نظر می رسد در دوره کرونا و ضرورت پرهیز از حضور در فضای بسته، با اقبال خوبی از سوی علاقه مندان به سفر روبه رو شده است. لیلا اژدری مدیرکل دفتر همکاری و توافق های ملی گردشگری در مصاحبه با ایلنا درباره این مسأله صحبت نموده و از آخرین خبرها در خصوص گردشگری کشاورزی گفته است.

توسعه توریستی روستایی و کشاورزی از اهدافی بود که وزارتخانه میراث فرهنگی آن را دنبال می نموده و حالا که به نظر می رسد شرایط کرونایی باعث شده مردم بیشتر به سمت سفر به طبیعت و فضای باز روی بیاورند، برنامه ریزی ویژه ای برای این نوع از توریستی تدارک دیده است؟

رویکرد به سفرهای طبیعی، طبیعت گردی و بوم توریستی یک رویکرد ذاتی است که در همه انسان ها وجود دارد. کسانی که در محیط های شهری و مدرن زندگی می نمایند بیشتر به این احتیاج دارند که برای سفرهایشان مقاصدی توریستی را انتخاب نمایند که در دامن طبیعت باشد و زندگی ساده تر و بدون آلودگی های مختلفی که هر روز در شهر با آنها سر و کار داریم را در این نوع سفرها تجربه نمایند. اما شرایط بیماری کرونا باعث شد مردم اگر هم می خواهند سفری در این ایام داشته باشند ترجیح دهند در محوطه های باز و طبیعی انجام شود و کمتر به سفرهای کلاسیک می فرایند. شرایط سفر به وسیله هواپیما، قطار و اتوبوس با اینکه فراهم است اما بخشی از جامعه ترجیح می دهند به منظور حفظ امنیت و سلامتی، برای سفر از خودروهای شخصی خودشان استفاده نمایند. و فواصل کوتاه تری را بفرایند و ترجیحا در استان و شهر خودشان باشند و به دامن طبیعت بفرایند و محیط های روستایی را ترجیح می دهند چون از روستاها کمتر آمار ابتلای گسترده به کرونا مخابره شده است. همه اینها مشوق مردم است که به این گونه مناطق سفر نمایند. به همین دلیل، وزارتخانه میراث فرهنگی بحث توسعه توریستی کشاورزی را در دستور کار داشت اما کرونا به آن سرعت بخشید. ما الان انبوهی توریست داریم که می خواهند تعطیلات آخر هفته خودشان را در دامن طبیعت بگذارنند و از طرفی تعداد کشاورز، مزرعه دار و باغ دار داریم که متقاضی ارائه خدمات به توریستان در محل باغ و مزرعه شان هستند. این منجر به تدوین شیوه نامه صدور مجوز فعالیت توریستی کشاورزی شد که مرداد ماه توسط دکتر مونسان به تمام استان ها ابلاغ شد و از آن موقع تا به امروز، 11 مرکز توریستی کشاورزی در ایران توانسته اند پروانه بهره برداری بگیرند و مجوز برایشان صادر شود تا رسما کار خودشان را شروع نمایند.

نگرانی مهمی که در خصوص توسعه توریستی روستایی وجود داشته و با توریستی کشاورزی می تواند دوباره مورد بحث قرار بگیرد، مساله انتفاع مالی مردم بومی و محلی از ورود توریستان به روستاست. بعضی معتقدند منافع مالی این نوع سفرها کمتر به سود خود مردم محلی است. چقدر این دغدغه در طرح توسعه توریستی دیده شده تا چرخه مالی توریستی به نفع مردم بومی باشد؟

در توریستی کشاورزی آنچه که توریست هزینه می نماید در مزرعه است. مگر اینکه توریست دنبال محل اقامتی باشد که می تواند به بوم گردی اطراف خودش معرفی شود که بازهم در جامعه محلی هزینه می شود. نگرانی که مطرح کردید بیشتر به توریستی کلاسیک برمی شود که با تورهای بسته مسافرتی انجام می شود و مسافر در هتل اقامت می نماید و راهنمای توریستی اش ممکن است از تهران و شهرهای عظیم باشد. این دغدغه در همه جای جهان وجود دارد و چون دولت ها به دنبال توسعه توریستی پایدار هستند سعی می نمایند این مشکل را حل نمایند تا روستا هم از فواید مالی توریستی برخوردار شود چون در غیر این صورت، جنبه های منفی حضور توریست در مناطق بومی پررنگ می شود و مردم با حضور توریست مخالفت می نمایند. بنابراین در همه برنامه ریزی ها این مساله دیده شده و مدیران مقاصد توریستی سعی می نمایند از مشارکت جامعه محلی برخوردار شوند. خصوصا این روزها که در ایران بحث بوم گردی و هتل های سنتی خیلی زیادتر شده شاهدیم که بوم گردی ها معمولا کسب و کارهایی کوچک و خانوادگی هستند اما حتی هتل هایی هم که در مناطق مختلف وجود دارند سعی می نمایند نیروهایشان را از مردم محلی انتخاب نمایند چون هم برای کارمند به صرفه تر است و هم کارفرما. برای جوان های منطقه، ایجاد اشتغال می شود و منفعت مالی آن به نفع مردم و جامعه محلی خواهد بود.

با توجه به اینکه شعار سال جاری سازمان جهانی توریستی، توسعه توریستی روستایی است، علاوه بر بحث کشاورزی روستایی طرح های دیگری هم در این زمینه در نظر گرفته شده است؟

بله. کاری که الان ما در معاونت توریستی مشغول انجامش هستیم و مراحل نهایی را طی می نماید یک مگاپروژه تحت عنوان ارزیابی، اعتبارسنجی و رتبه بندی مقاصد توریستی ایران است که در دو بخش شهری و روستایی انجام می شود؛ در بخش شهری که شاید عنوانش را پیش از این به نام شهر توریست شنیده باشید مقاصد توریستی شهری اعلام داوطلبی می نمایند برای اینکه توسط ارزیابان آموزش دیده و بر اساس شاخص های مصوب، ارزیابی شوند. مثلا ارزیابان ما تهران را بر اساس چک لیست شاخص ها آنالیز می نمایند و بر اساس آن تهران می تواند رتبه یک یا پنج را در توریستی شهری کسب کند. معنی رتبه پنج این است که شما می توانید برای سال آینده برطرف نقص کنید و رتبه یک را به دست بیاورید.

همین مدل را برای روستاها هم داریم. قبلا یک لیست 500 تایی از روستاهای هدف توریستی داشتیم که بعضی از آنها در تقسیمات کشوری تبدیل به شهر شده و بسیاری از آنها از لیست حذف شده بودند. در نتیجه یک بازنگری در شاخص های انتخاب روستاهای هدف داشتیم و این شاخص ها به مگاپروژه پیوست. که مراحل پایانی را سپری می نماید و با شرکت مجری وارد مذاکره شده ایم. در حال حاضر ارزیاب ها برای این مساله تربیت می شوند و فکر می کنم از اوایل سال 1400 این پروژه کلید بخورد و روستاهای متقاضی برای ارزیابی، از سوی کارشناسان سنجش و رتبه بندی شوند. اگر روستایی در این ارزیابی ها امتیاز کافی را به دست نیاورد به عنوان روستای مستعد هدف توریستی شناسایی می شود و پس از برطرف نواقص می تواند در ارزیابی بعدی رتبه مورد نظر را کسب کند.

معتقدم ما خیلی باید برای فرهنگ سازی در جامعه در رابطه با احترام به فرهنگ محلی هم وطنان مان کوشش کنیم. توریستی یا توسعه پایدار این مساله را می طلبد که به ارزش ها، محیط زیست، آب، زمین و اقتصاد جامعه محلی به طور متناسب توجه شود. توریستی که وارد این لوکیشن طبیعی شود باید همه این موارد را مدنظر قرار دهد. عکس ها، فیلم ها و خبرهایی از نقاط مختلف کشور داریم که رفتار بعضی از هم وطنان را با طبیعت چه از نظر انباشت زباله و چه یکسری مسائل فرهنگی که ایجاد می نمایند نشان می دهند، فکر می کنم اینها را باید به پای نامطلعی توریستان بگذاریم. باید آموزش ببینند و مطلع شوند که وقتی وارد یک جامعه محلی و روستا می شوند حتما نسبت به محیط زیست، آب و خاک و هوا و منظر طبیعی و زیبایی آن روستا و منطقه خودشان را متعهد بدانند و هم به فرهنگ و آداب و رسوم آنجا احترام بگذارند.

فکر می کنید مهم ترین متولی این آموزش کیست؟

قطعا صداوسیما، آموزش و پرورش و رسانه ها تاثیرگذارین نهادهایی هستند که می توانند مردم را در این زمینه آموزش دهند. این نوع آموزش، کارهای فرهنگی است و شاید پولی از آن درنیاید اما برنامه سازان خصوصی هم اگر دغدغه حفظ محیط زیست و فرهنگ جامعه را داشته باشند می توانند در این زمینه تاثیرگذار باشند و برنامه سازی نمایند. به اضافه اینکه در سند راهبردی توسعه صنعت توریستی به این مورد اشاره شده و از این نهادها به عنوان دستگاه های همکاری یاد شده که باید به توسعه توریستی پایدار در ایران یاری نمایند.