رصدخانه آرسیبو فرو ریخت؛ مروری بر میراث 57 ساله آن در اخترشناسی - وبلاگ املاکیا

به گزارش وبلاگ املاکیا، رصدخانه آرسیبو در پورتوریکو به صورت شبانه درون خود فرو ریخت. این فاجعه به علت اختلال در عملکرد دو کابل این تلسکوپ در ماه های گذشته از سوی مهندسان پیش بینی شده بود. این خرابی یکپارچگی ساختار کلی رصدخانه را در معرض خطر قرار داده بود.

به گزارش وبلاگ املاکیا به نقل از دیجیاتو، روز گذشته تصاویری از این رصدخانه در اینترنت منتشر شدi که در آن ها از پلتفرم گیرنده بزرگ 900 تنی که در حالت عادی در بالای این رصدخانه معلق بود، خبری نیست. بنیاد ملی علوم (NSF) که ناظر آرسیبو محسوب می شود، اعلام کرده این پلتفرم بزرگ روی دیش 305 متری تلسکوپ سقوط کرده است. این سقوط که تقریبا 30 ثانیه وقوع آن طول کشیده، تلفات جانی در پی نداشته است.

مدیر بنیاد ملی علوم، Sethuraman Panchanathan در بیانیه ای اعلام کرده:

ما از این شرایط ناراحت هستیم ولی خوشبختانه به فردی آسیب نرسیده است. حالا تمرکز ما روی ارزیابی خسارت، یافتن راه هایی برای از سرگیری عملیات ها در سایر بخش های رصدخانه و ادامه کار برای پشتیبانی از جامعه علمی و مردم پورتوریکو است.

این تلسکوپ در دهه 60 میلادی با بودجه وزارت دفاع ایالات متحده آمریکا ساخته شد و هدف آن توسعه سیستم دفاع موشکی ضد بالستیک بود. این سازه طوفان ها، رطوبت و رشته ای از زلزله ها را در عمر 57 ساله خود تحمل کرده بود.

NSF از مدت ها قبل از وقوع چنین حادثه ای می ترسید. در تاریخ 29 آبان این آژانس اعلام کرده بود که کابل های باقی مانده در آرسیبو با خطر سقوط روبرو هستند که نتیجه آن فروپاشی پلتفرم خواهد بود. NSF به دنبال نابودی آرسیبو با یک راه کنترل شده بود، ولی راه امنی برای حفظ رصدخانه وجود نداشت. مدیران این مرکز یک منطقه امن در این رصدخانه ایجاد کرده بودند که در صورت بروز مشکل، افراد آسیب نبینند.

رصدخانه آرسیبو به همراه پلتفرم گیرنده تلسکوپ

مقامات محلی منطقه را برای ارزیابی خسارت از سوی مهندسان آماده می کنند. NFS در تلاش برای اطلاع از نحوه سقوط این پلتفرم است. ارزیابی های اولیه نشان می دهد که بخش بالایی هر سه برج که این پلتفرم غول پیکر را نگه می دارند، شکسته اند و در نهایت ساختار کلی سقوط کرده است.

با سقوط این پلتفرم، کابل های پشتیبان تلسکوپ هم سقوط کرده اند و خسارت سنگینی به مرکز یادگیری در نزدیکی آرسیبو وارد کرده اند. بد نیست بدانید وزن هر کدام از کابل های اصلی این رصدخانه به 6800 کیلوگرم می رسد.

فروپاشی و سقوط امروز پایانی برای دوران سخت آرسیبو بود. این رصدخانه در ماه آگوست با اولین اختلال جدی خود روبرو شد، زمانی که یک کابل کمکی از سوکت خود جدا شد و روی دیش رصدخانه سقوط کرد که نتیجه ای جز حفره ای بزرگ درون ساختار نداشت. در آن زمان دانشگاه مرکزی فلوریدا (UFC) و NSF به صورت روزانه روی شرایط نظارت داشتند و به دنبال راه اندازی مجدد آن بودند.

دیش رصدخانه پس از سقوط دومین کابل

در حال که مهندسان به دنبال راهی برای تعمیر این سازه بودند، دومین کابل اصلی در تاریخ 16 آبان سقوط کرد. اینبار هم کابل درون دیش غول پیکر آرسیبو سقوط و خسارت بیشتری به آن وارد کرد. حالا سازه بطور کامل سقوط کرده و آسیب شدیدی به دیش وارد شده است.

NSF از چنین سقوطی اطلاع داشت اما زمان آن را نمی دانست. در حقیقت این آژانس می خواست پیش دستی کند و خود آن را نابود کند، تصمیمی که با مخالفت جدی طرفداران این تلسکوپ 57 ساله روبرو شد. رصدخانه آرسیبو اهمیت بالایی برای پورتوریکو و همچنین اخترشناسان داشت.

فروپاشی رصدخانه آرسیبو

این رصدخانه برای شناسایی اجرام آسمانی عجیب در فاصله دور مانند تپ اختر مورد استفاده قرار گرفته بود. برای مثال در همان اوایل افتتاح رادار آن با شناسایی جفت تپ اختر PSR1913+16 بر پیش بینی اینشتین در مورد امواج گرانشی مهر تایید زد. علاوه بر این اخترشناسان برای گوش دادن به انفجارهای مرموز رادیویی هم از آن استفاده کرده اند. دانشمندان در سال 1974 از آن برای ارسال یک پیام تصویری به خوشه یستاره ای m13 در فاصله 25 هزار سال نوری از زمین استفاده کردند که حاوی پیامی از بشریت برای موجودات فرازمینی بود.

این تلسکوپ برای ردیابی سیارک ها ودنباله دارهایی که به زمین نزدیک می شدند نیز مورد استفاده قرار گرفته است و حدود دو دهه قبل برای نخستین بار سیارک 1999 JM 8 را از فاصله خیره کننده 9 میلیون کیلومتری زمین شکار کرده و تصاویری با وضوح بالا را آن ثبت کرد.

جوزف تیلور و راسل هالس در سال 1974 با استفاده این تلسکوپ پیروز به کشف نوع جدیدی از تپ اخترها شدند که جایزه نوبل فیزیک سال 1993 را برای آن ها به ارمغان آورد. این مرکز همچنین سالانه 90 هزار بازدیدکننده داشت و افراد زیادی برای آموزش از آن استفاده کرده اند.

فروپاشی رصدخانه آرسیبو

آرسیبو در فیلم ها و سریال های متعددی نیز حضور داشت که برای مثال می توان به فیلم چشم طلایی از سری فیلم های جیمز باند در سال 1995 و فیلم تماس در سال 1997 اشاره کرد.

هیچ فردی به دنبال نابودی رصدخانه آرسیبو نبود و حتی یک دانشمند پورتوریکویی یک درخواست آنلاین برای تعمیر این رصدخانه از سوی NSF منتشر کرده بود که تا به امروز بیش از 36 هزار امضا جمع کرده است. NSF امیدوار است تا فردا بتواند به تاثیرات زیست محیطی این فاجعه پی ببرد و البته به پرداخت حقوق به کارکنان این مرکز ادامه خواهد داد.

انتظار می رود در روزهای آینده NSF گزارش کامل و دقیق خود از این واقعه را منتشر کند.