جایگاه صنایع دستی و هنرهای سنتی در برنامه هفتم توسعه - وبلاگ املاکیا

به گزارش وبلاگ املاکیا، خبرگزاری مهر/ این خبر درباره جایگاه صنایع دستی و هنرهای سنتی در برنامه هفتم توسعه برای شما نوشته شده است.

حجت الله مرادخانی پژوهشگر صنایع دستی و مدرس دانشگاه در یادداشتی نوشت: برنامه های پنج ساله توسعه یکی از اسناد بالادستی مهم و از بسترهای حقوقی اصلی در فرایندهای توسعه ایران محسوب می گردد که براساس آن میتوان با نگاهی کوتاه مدت و میان مدت در صورت تحقق احکام قانونی آن شرایط را پیش بینی و تحلیل کرد. سندی معین نماینده که تأثیرات مستقیمی در تدوین قوانین بودجه سالانه کشور دارد و حوزه های مختلف به فراخور جایگاهشان در برنامه پنج ساله توسعه از اعتبارات حقوقی و بودجه ای لازم برای تحقق برنامه های خود برخوردار می شوند.

صنایع دستی و هنرهای سنتی ایران در یک دهه اخیر به سبب عدم توجه متولیان به اهمیت برنامه های پنج ساله توسعه، جایگاه کم رنگ و ضعیفی در احکام این سند بالادستی داشته و در نتیجه در برنامه پنج ساله پنجم و ششم تصویر مبهمی داشته است. مقوله ای که در عمل نیز سبب شده تا در بازه زمانی اجرای این دو برنامه گذشته، این هنر صنعت مهم ایران، سیری تنزلی در وجوه مختلف داشته باشد. البته دلایل افول صنایع دستی در کشور ما متعدد هستند، اما ضعف جایگاه حقوقی، بویژه در ساختار برنامه های پنج ساله توسعه یکی از عوامل مهم و غیر قابل انکار در کم رنگ شدن این حوزه در ساختار مدیریت فرهنگی کشور بوده است.

در مقطع زمانی فعلی و در بزنگاهی که احکام برنامه هفتم توسعه در حال تدوین و آنالیز است، حمایت و توجه نهادهای مختلف مانند مجلس شورای اسلامی، سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، وزرات میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی و دیگر نهادهای متولی در فرایند تدوین و تصویب احکام برنامه هفتم توسعه، به حوزه صنایع دستی و هنرهای سنتی ضروری است.

به عبارت دیگر این ساختارهای قانونگذار و اجرایی کشور برای اینکه در سالهای پیش رو بتوانند با اتکا به ظرفیت های صنایع دستی در حوزه توسعه مالی و ایجاد اشتغال پیروز عمل نموده و از شعارهای رایج عبور نمایند و اتفاق عملی برای جامعه و کشور رقم بزنند، اکنون باید دست به کار شوند. در شرایطی که شرایط صنایع دستی در عالم واقعیت و برخلاف آمارها و تصویرسازی های غیرواقعی ایجاد شده در چند سال اخیر، چندان حال خوبی ندارد و باید به داد این هنر صنعت کهن و غنی رسید.

تدوین و ابلاغ احکام جامع و حامی صنایع دستی و هنرهای سنتی با نگرش برطرف موانع موجود، خواهد توانست تا حدی شرایط نابسامان ایجاد شده را به ثبات برساند و سپس اقدامات لازم برای حل مسائل موجود و فعلیت دوباره قابلیت های مالی و اجتماعی صنایع دستی مهیا کرد. در این راستا به نظر می رسد متولیان امر برای انسجام بخشی به فعالیت ها و شفاف سازی شرایط و قابلیت های موجود صنایع دستی و هنرهای سنتی ایران، در احکام برنامه هفتم توسعه پیش بینی های لازم را صورت دهند.

از جمله این موارد میتوان به ایجاد سامانه جامع اطلاعات و آمار صنایع دستی ایران اشاره نمود تا به یاری آن دانش و اطلاعات این حوزه به طور علمی و اصولی گردآوری، تبیین و در اختیار پژوهشگران، سرمایه گذاران و فعالان صنایع دستی قرار گیرد. بعلاوه پرداختن به زیرساخت های لازم برای تحقیق و پژوهش در حوزه های مختلف صنایع دستی و هنرهای سنتی امری حیاتی باشد.

از این رو به نظر می رسد تأسیس پژوهشکده صنایع دستی و هنرهای سنتی در ساختار پژوهشگاه میراث فرهنگی از دیگر موارد با اهمیت است که می تواند در متن برنامه هفتم تبدیل به یک تکلیف قانونی برای دولت گردد. این در حالی است که اکنون صرفاً یک گروه پژوهشی هنرهای سنتی در پژوهشگاه میراث فرهنگی وجود دارد که اغلب آن را با نام پژوهشکده هنرهای سنتی می شناسند.

از سوی دیگر صنایع دستی با وجود تنوع و گستردگی در پهنه جغرافیایی و فرهنگی ایران و پیشینه درخشانی که دارد هنوز یک سند راهبردی در سطح ملی ندارد و ضروری است که در متن برنامه هفته توسعه دولت محترم مکلف گردد تا در سال نخست اجرای برنامه هفتم، سند راهبردی توسعه صنایع دستی ایران را تدوین کند. سندی که با مشارکت پژوهشگران، اساتید و صاحب نظران صنایع دستی تدوین گردد و می تواند بستری امن برای برنامه ریزی و برداشتن گام های درست بعدی در این حوزه باشد. مقوله ای که خواهد توانست از اقدامات هیجانی و سلیقه ای در مدیریت صنایع دستی کشور تا حدود زیادی پیشگیری کند.

برطرف موانع قانونی توسعه صادرات صنایع دستی، ارتقا و بهبود اعتبارات بودجه ای و نیز تقویت نیروی انسانی متخصص در بدنه اجرایی صنایع دستی و هنرهای سنتی و الزام همه دستگاه ها بر اجرای قوانین مربوط به این عرصه، نظیر قانون حمایت از هنرمندان، استادکاران و فعالان صنایع دستی از دیگر مواردی است که اهتمام مؤلفان احکام برنامه هفتم توسعه نسبت به آنها می تواند تأثیرات محسوسی در حل مسائل صنایع دستی و هنرهای سنتی در سالهای اجرای برنامه هفتم توسعه داشته باشد.